Zigetvar (Kardeş Şehir)
Osmanlı Devleti’nin 10. Padişahı olan Kanuni Sultan Süleyman 6 Kasım 1494 tarihinde, Trabzon'da dünyaya gelmiştir. Babası, Süleyman doğduğu zaman Trabzon valisi olan ve 1512 yılında padişah olarak tahta geçen I. Selim, annesi ise Ayşe Hafsa valide sultan idi. Batılı yazarlar Kanuni’yi “Muhteşem (Magnificent, Magnifique) Süleyman” olarak adlandırmışlardır.
Kanuni Sultan Süleyman 1566 yılı Mayıs ayının başında 13. ve son seferi olan Zigetvar üzerine İstanbul’dan yola çıktı. 71 yaşındaydı. Hastaydı ve hükümdarlığının 46. yılındaydı. Sefere çıkma kararı almasında Osmanlı Macaristan’ını güven altına almak, 10 yıldır sefere çıkmadığından yeniçeriler ve halk arasında başlayan hoşnutsuzluğu gidermek ve oğulları arasındaki taht mücadelelerinin olumsuz izlerini silmek etkili olmuştu.
27 Haziran'da Belgrad'a varan ve burada Sigismund Zapolya'nın kuvvetlerinin de katıldığı Osmanlı Ordusu, 3 ay yürüyüşten sonra 5 Ağustos günü Zigetvar’ın güneyine geldi. Zigetvar kalesi komutanı Miklos Zrinyi zaman zaman Türk ordusunun ilerleyişini geciktirmeye giriştiyse de başarılı olamadı, 2.300 askeri ile birlikte kaleye kapandı. Malta kahramanı askeri mühendis Ali Potuk yönetimindeki kuşatma 9 Ağustos’ta top atışıyla başladı. Ertesi gün ilk saldırı yapıldı. 5 Eylül’de Zrinyi ve 250 kişi kalan askeri kaleye çekildiler. Savaşa devam edebilmeleri için yeterli barutları ve suları kalmamıştı. 7 Eylül 1566 günü şafak vakti Kanuni Sultan Süleyman otağında hayata veda etti. Gün batımında ise Miklos Zrinyi kalan askerleri ile beraber huruç harekâtında bulundu. Burada hayatını kaybetti ve kale düştü.
Kanuni’nin Zigetvar’da gömülü iç organları
Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa, Kanuni’nin vefat haberini yeniçerilerden saklamıştı. Kanuni’nin iç organlarını çıkarttırıp otağının içine gömdürmüş ve bedenini tahnit ettirmişti. Hatta Kanuni’nin naaşının giydirilerek tahta oturtulduğu ve muzaffer ordunun zaferinin selamlattırıldığı söylenmektedir. Sokullu, Şehzâde Selim’e Belgrad’a gelmesi için haber göndermiş, Selim Belgrad’a ulaşınca ordu Zigetvar’dan hareket etmişti. 5 gün süren yolculuğun sonuna doğru hafızlar Kur’an okumaya başlayınca Padişah’ın öldüğü anlaşılmıştı.
Daha sonra tahta geçen II. Selim, babasının iç organlarının gömülü olduğu yere bir türbe yaptırmış, türbeyi korumak için Palanka kalesi, onun içinde askerlerin kaldığı kışla, cami, derviş ve türbedarın bulunduğu bir dergâh yapılmış. Civarında ise Müslüman ve Hristiyanların yaşadığı iki mahalleli küçük bir kasaba oluşmuş. Osmanlı 1692 yılında bölgeyi terk edince Avusturya subayı Gallo Tesch tarafından türbe yerle bir edilmiş, kurşun kaplamaları, âlemleri dahi satılmış. Hatta aktarıldığına göre bazı evlerde türbe taşlarının kullanıldığı tespit edilmiş.
Macar - Türk Dostluk Parkı
1980’lerin başında mimar Turgut Cansever’in bizzat Macaristan’a giderek projelendirdiği ancak akamete uğrayan çalışma, 1994 yılında Macar - Türk Dostluk Parkı adıyla açılmış ve Metin Yurdanur tarafından yapılan Kanuni heykeli parka dikilmiştir. Yanına da aynı heykeltıraş tarafından Miklos Zrinyi heykeli de dikilmiş.
Zigetvar – Trabzon arasındaki kardeş şehirlik mutabakatı 1998 yılında yapılmıştır.